Serwis poświęcony elitom politycznym w Polsce po 1989 roku (Okrągły Stół)
Mirosław Milewski
Mirosław Milewski

Mirosław Milewski (ur. 1 maja 1928 w Lipsku nad Biebrzą, zm. 23 lutego 2008 w Warszawie) – generał dywizji Milicji Obywatelskiej, działacz komunistyczny, stalinowski oprawca.

Pracował w stalinowskim aparacie bezpieczeństwa od 1944 roku. Przeszedł wszystkie szczeble kariery. Zaczynał w Urzędzie Bezpieczeństwa w Augus­to­wie, związany był ze zbrodniczą obławą augustowską.

Od 10 do 25 lipca 1945 regularne oddziały Armii Czerwonej należące do 3 Frontu Białoruskiego i jednostki 62 Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD (w tym 385 Pułk Strzelecki Wojsk Wewnętrznych NKWD), osłaniane i wspomagane przez UB i 110-osobowy pododdział 1 Praskiego Pułku Piechoty, przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję pacyfikacyjną obejmującą tereny Puszczy Augustowskiej i jej okolic. Wśród żołnierzy polskich wspomagających Rosjan szczególnie aktywny udział w pacyfikacji brał późniejszy szef MSW Mirosław Milewski. Oddziały radzieckie otaczały tamtejsze wsie, aresztując ich mieszkańców podejrzanych o kontakty z partyzantką. Zatrzymano ponad 7 tys. osób, które więziono w ponad pięćdziesięciu miejscach. Sowieci utworzyli obozy filtracyjne, gdzie torturowano i przesłuchiwano zatrzymanych, przetrzymując ich skrępowanych drutem kolczastym w dołach zalanych wodą pod gołym niebem. Około 600 osób narodowości polskiej zostało wywiezionych w nieznanym kierunku i wszelki ślad po nich zaginął; aresztowania tych osób dokonały organy Smiersz 3 Frontu Białoruskiego.

Do 1958 r. służył w powiatowych i wojewódzkich ogniwach aparatu bezpieczeństwa. Od początku lat 60. pracował w MSW, początkowo w Wojewódzkim Urzędzie w Białymstoku. W latach 1962- 1971 był wicedyrektorem i dyrektorem I Departamentu MSW, od 1971 wiceministrem spraw wewnętrznych. W latach 1980-1981 minister spraw wewnętrznych PRL.

Generał brygady Milicji Obywatelskiej od 1971 roku. Nominację wręczył przewodniczący Rady Państwa PRL Józef Cyrankiewicz. Generał dywizji Milicji Obywatelskiej od 1979 roku. Nominację wręczył przewodniczący Rada Państwa prof. Henryk Jabłoński.

W latach 1945-1948 był członkiem PPR, a następnie PZPR. W latach 1971-1980 zastępca członka, a od 1980 roku członek Komitetu Centralnego PZPR. Od lipca 1981 roku był członkiem Biura Politycznego i sekretarzem KC PZPR. Od 1981 roku był także przewodniczącym Komisji Prawa i Praworządności KC PZPR. Do połowy lat 80. zaliczany był do bliskich i zaufanych współpracowników gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Był także członkiem i aktywnym działaczem ZBoWiD. W latach 1974-1985 członek Rady Naczelnej, a w latach 1979-1985 wiceprezes Zarządu Głównego ZBoWiDu.

Jego nazwisko wiązane jest z przedawnioną aferą "Żelazo" oraz zabójstwem księdza Jerzego Popiełuszki. W roku 2004 prof. Andrzej Paczkowski ujawnił dokument ze swego prywatnego archiwum, który obłożony był zastrzeżeniem, że może zostać ujawniony dopiero w 2010 r. Dokument będący notatką z narady, która odbyła się przed południem 25 października 1984 r. w Urzędzie Rady Ministrów, został spisany przez Wiesława Górnickiego, doradcę premiera. Uczestniczyli w niej: premier (gen. Wojciech Jaruzelski), szef URM (gen. Michał Janiszewski) oraz płk Kołodziejczak.

Morderca księdza, Grzegorz Piotrowski, zeznał, że miał poparcie w aparacie władzy, a konkretnie sekretarza KC PZPR, gen. Milewskiego: "Politycznym inspiratorem porwania - niezależnie od indywidualnego fanatyzmu sprawcy - mógł być wyłącznie towarzysz Mirosław Milewski" [...] "Towarzysz premier, podzielając dezaprobatę zebranych dla działalności tow. Milewskiego i nie podając w wątpliwość politycznej, a może i osobistej odpowiedzialności za uprowadzenie, a być może i za morderstwo na osobie ks. Popiełuszki, sprzeciwił się jednocześnie podejmowaniu decyzji personalnych na XVII Plenum KC PZPR, które miało się wkrótce rozpocząć".

W 1985 roku został usunięty ze wszystkich stanowisk w partii i państwie i przeniesiony na emeryturę. W 1990 na krótko aresztowany.

Posiadał m.in. następujące odznaczenia: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Krzyża Grunwaldu III klasy, Order Sztandaru Pracy I klasy, Medal 30-lecia Polski Ludowej, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" i inne.

Pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Wólce Węglowej w Warszawie.