Florian Marciniak (ur. 4 maja 1915 w Gorzycach koło Czempinia, zm. 21 lutego 1944 w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen) - wybitny instruktor harcerski, harcmistrz, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów.
Pseudonimy: Jerzy Nowak, Nowak, J.Krzemień, Szary, Flo.
Przybrane nazwiska: Jerzy Grzegorzewski, Mieczysław Kujawski.
Urodził się 4 maja 1915 w Gorzycach pod Czempiniem. W 1934 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum im. Jana Kantego w Poznaniu. W latach 1934-1938 studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim, potem pracował w Banku Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu.
Od młodych lat należał do harcerstwa, w którym był drużynowym 21 Poznańskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Rejtana, wiceprezesem Akademickiego Koła Harcerskiego im. Heliodora Święcickiego w Poznaniu, kierownikiem Wydziału Młodzieży w Wielkopolskiej Komendzie Chorągwi Harcerzy. Był najmłodszym harcmistrzem w ZHP (stopień uzyskał 10 maja 1938). W latach 1937 - 1938 pełnił funkcję zastępcy komendanta Harcerskiej Szkoły Instruktorskiej w Górkach Wielkich koło Skoczowa (jej komendantem był Aleksander Kamiński).
Z chwilą wybuchu wojny pracował w Pogotowiu Harcerzy w Poznaniu. Po ewakuacji wojska i władz z miasta przedostał się 8 września 1939 do Warszawy, gdzie został komendantem Wojennego Pogotowia Harcerzy.
Tuż przed kapitulacją stolicy - 27 września 1939 - otrzymał nominację na naczelnika "Szarych Szeregów" - organizacji zakonspirowanego harcerstwa męskiego. Był nim, aż do aresztowania 6 maja 1943 Wywarł duży wpływ na program wychowawczy i plany działania tajnej organizacji. Wprowadził w "Szarych Szeregach" zasadę "wychowania przez walkę" w ramach programu "Dziś - Jutro - Pojutrze".
W okresie okupacji hitlerowskiej - 26 września 1942 - w kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu odbył się ślub Floriana Marciniaka z Zofią Broniewską, siostrą Stanisława Broniewskiego ps."Orsza" - drugiego naczelnika "Szarych Szeregów".
W marcu 1943 brał udział w przygotowaniach odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara "Rudego" ("Akcja pod Arsenałem").
6 maja 1943 roku Florian Marciniak został aresztowany w Warszawie przez funkcjonariuszy poznańskiego Gestapo. Przesłuchiwano go w siedzibie KdS w Alei Szucha w Warszawie. Nie wydał swoich współpracowników. W czasie transportu do Poznania Florian usiłował uciec skacząc z pędzącego samochodu w okolicach Sochaczewa - niestety bez powodzenia. Straszliwie zmaltretowany został umieszczony w osławionej katowni poznańskiej - "Forcie VII" w celi nr 66. W celu odbicia Floriana zostało powołane stowarzyszenie "Białej Róży", w którego skład weszli m.in. Stanisław Broniewski - "Orsza", Eugeniusz Stasiecki - "Piotr", Edward Zürn - "Jacek", Zygmunt Kaczyński - "Wesoły", Adam Borys - "Pług", Władysław Cieplak - "Miłek", Tadeusz Zawadzki - "Zośka", oraz specjalnie dobrany oddział z Grup Szturmowych.
Harcerzom nie udało się odbić swojego przywódcy - 18 lutego 1944 Florian Marciniak został wywieziony do obozu w Żabikowie pod Poznaniem, następnie do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, w którym w dniu 20 lub 21 lutego 1944 roku został zamordowany.
11 listopada 2006 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.