Serwis poświęcony elitom politycznym w Polsce po 1989 roku (Okrągły Stół)
Eugueniusz Bodo
Eugeniusz Bodo
Eugeniusz Bodo ze swoim dogiem Sambo

Bogdan Eugène Junod (ur. 28 grudnia 1899 w Genewie, zm. 7 października 1943 w Kot­ła­sie w obwodzie ar­cha­n­gie­l­skim) – polski aktor filmowy, rewiowy i te­a­tral­ny, reżyser, scenarzysta, także tan­cerz, piosenkarz i producent filmowy pochodzenia szwajcarskiego.

Swój pseudonim „Bodo” stworzył z pier­wszych sylab imion: swojego pierwszego imienia (Bogdan) i matki (Dorota).

Istnieją sprzeczne informacje na temat miejsca jego urodzenia: najczęściej wy­mie­nia się Genewę, lecz czasem podawana jest Warszawa lub Łódź. Jego ojcem był szwajcarski inżynier Teodor Junod (właściciel łódzkiego kina "Urania"), a matką Polka Jadwiga Anna Dorota Dylewska (zm. 1944). Bodo przez całe życie zachował obywatelstwo Szwajcarii (co przyczyniło się do jego śmierci), jednak fakt ten nie był powszechnie znany w okresie mię­dzy­wo­jen­nym. Jego ojciec był ewangelikiem reformowanym, a matka ka­to­li­czką, sam był wyznania swego ojca.

O jego młodości wiadomo niewiele. W 1917 zaczął występować jako pieśniarz i tancerz na scenach rewiowych, początkowo w Poznaniu i Lublinie, a od 1919 w Warszawie. Występował tam m.in. w kabaretach: "Qui Pro Quo", "Morskie Oko", "Cyganeria" i "Cyrulik Warszawski". W 1925 zadebiutował w filmie Rywale i od tego momentu rozpoczęła się jego ogromna popularność. Ogółem zagrał w ponad 30 filmach. Grał zarówno role amantów, tragiczne, komediowe i w filmach muzycznych. Śpiewane przez niego w filmach piosenki stawały się w Polsce szlagierami.

27 maja 1929 prowadząc swój samochód chevrolet, którym podróżował z kolegami z "Morskiego Oka", spowodował koło Łowicza wypadek, w którym zginął na miejscu aktor Witold Roland. W ciemnościach wpadł sa­mo­cho­dem na nieoznakowaną stertę kamieni. Został skazany na 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu.

Gdy dorobił się w Warszawie mieszkania, sprowadził do siebie matkę. Uważany był za osobę dowcipną, szarmancką i uwodzicielską, co przy­spa­rza­ło mu wielu wielbicielek. Przez kilka lat był związany z aktorką Norą Ney. Miał ożenić się z ekscentryczną aktorką amatorką, Tahitanką Reri (Anne Chevalier). Poznali się, gdy Reri przyjechała do Warszawy na jedyny w Polsce występ. Bodo namówił ją do pozostania w Polsce. W 1934 obsadził ją w filmie Czarna perła. Mieszkali w domu przy ul. Marszałkowskiej. Os­ta­te­cznie - z powodu różnic kulturowych i nadużywania alkoholu przez na­rze­czo­ną - do małżeństwa nie doszło.

Reklamował krawaty od Chojnackiego, kapelusze Młodkowskiego i marynarki Old England. Był miłośnikiem kobiet. Był abstynentem, za to był miłośnikiem jedzenia. Posiadał doga niemieckiego - arlekina o imieniu Sambo (Sambo przeżył Bodo, został zabity przypadkowo podczas powstania warszawskiego).

W latach 30. zaczął pisać scenariusze, a tuż przed wybuchem II wojny światowej zaczął reżyserować filmy, w których grał główne role. Był producentem i jednym ze współwłaścicieli (od 1931) wytwórni filmowej B.W.B. (skrót od nazwisk właścicieli Bodo, Waszyński i Brodzisz), która zrealizowała m.in. "Bezimiennych bohaterów" (1932) i "Głos pustyni" (1932) oraz właścicielem od 1933 wytwórni "Urania-Film" (nazwał ją na cześć firmy nieżyjącego już ojca), w której powstały jego największe przeboje. W 1939 podpisał bardzo korzystny kontrakt z amerykańską wytwórnią filmową.



W kwietniu 1939 otworzył w Warszawie przy ul. Foksal 17 kawiarnię Café-Bodo, a na piętrze kupił czteropokojowy apartament. Rozpoczął przygotowania do reżyserii nowego filmu Uwaga - szpieg!. W sierpniu 1939 podpisał kontrakt z nowym teatrem Tip-Top.

Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 oddał kawiarnię w dzierżawę i uciekając przed wojną przeniósł się do Lwowa. Tam, znając biegle rosyjski, został konferansjerem i występował w teatrze Tea-Jazz Henryka Warsa, dokonywał nagrań swoich piosenek w wersji rosyjskiej. Wtedy też, po powrocie z jednego z tournée po ZSRR, postanowił wyemigrować do USA i złożył w tej sprawie dokumenty, ujawniając obywatelstwo szwaj­ca­rskie. Zamieszkał w podlwowskich Brzuchowicach.

Nie zdążył wyjechać; co do dalszych jego losów istnieje kilka wy­klu­cza­ją­cych się wersji. Według jednych świadków po agresji III Rzeszy na ZSRR został aresztowany przez przypadkowy patrol NKWD 25 czerwca 1941 na ulicach Lwowa, a według innych relacji NKWD aresztowało go 26 czerwca w domu. Decyzją specjalnej narady przy NKWD ZSRR został skazany na 5 lat ciężkiego obozu wychowawczego jako element społecznie nie­be­z­pie­cz­ny. Pojawiają się ślady, że przebywał w więzieniu w Ufie i Moskwie. W cza­sie pobytu w Moskwie o jego uwolnienie starali się w imieniu ambasady polskiej Stanisław Kot i Tadeusz Romer. Jednak władze radzieckie nie wyraziły na to zgody ze względu na szwajcarskie obywatelstwo Bodo. Z tych samych przyczyn nie objęła go amnestia dla obywateli polskich. Z Moskwy odtransportowano go do łagru, w którym zmarł z wycieńczenia i głodu. Według radzieckich dokumentów miało to miejsce 7 października 1943. Ten fakt całkowicie obalił wersję głoszoną w czasach PRL-u, kiedy to twierdzono, że Bodo został rozstrzelany przez Niemców po ich wkroczeniu do Lwowa. Został pochowany w zbiorowym grobie. 2 października 2011 w Kotłasie na cmentarzu Makaricha odsłonięty został pomnik, będący także symboliczną mogiłą artysty




Filmografia

  • 1925 – "Rywale" jako Geniuś
  • 1926 – "Czerwony błazen" jako inspicjent
  • 1927 – "Uśmiech losu" jako tancerz kabaretowy
  • 1929 – "Człowiek o błękitnej duszy" jako rzeźbiarz
  • 1929 – "Policmajster Tagiejew" jako Markowskij
  • 1930 – "Kult ciała" jako Franciszek, pomocnik Czesława
  • 1930 – "Na Sybir" jako robotnik
  • 1930 – "Niebezpieczny romans" jako przywódca bandy włamywaczy
  • 1930 – "Uroda życia" jako Roszow
  • 1930 – "Wiatr od morza" jako Otto
  • 1932 – "Bezimienni bohaterowie" jako komisarz Szczerbic
  • 1932 – "Głos pustyni" jako szejk Abdullach
  • 1933 – "Jego ekscelencja subiekt" jako subiekt Jurek
  • 1933 – "Zabawka" jako Kuźma, syn gajowego
  • 1934 – "Czarna perła" jako Stefan
  • 1934 – "Czy Lucyna to dziewczyna?" jako inżynier Stefan Żarnowski
  • 1934 – "Kocha, lubi, szanuje" jako praktykant aptekarski Władysław
  • 1934 – "Pieśniarz Warszawy" jako Julian Pagórski
  • 1935 – "Jaśnie pan szofer" jako hrabia Karol Boratyński
  • 1936 – "Amerykańska awantura" jako Paweł
  • 1936 – "Bohaterowie Sybiru" jako Władek
  • 1937 – "Książątko" jako dziedzic Tadeusz Rolski
  • 1937 – "Piętro wyżej" jako Henryk Pączek, spiker radiowy
  • 1937 – "Skłamałam" jako Karol Borowicz
  • 1938 – "Paweł i Gaweł" jako Paweł
  • 1938 – "Robert i Bertrand" jako Bertrand
  • 1938 – "Strachy" jako Zygmunt Modecki
  • 1938 – "Za winy niepopełnione" jako Torence, wspólnik Holskiego

Dyskografia

  • "Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo" (SP, Syrena-Electro9437)
  • "Eugeniusz Bodo" (Pocztówka, Tonpress R-0508-II)
  • 1978 "Jak za dawnych lat" (LP, Muza SX-1701)
  • 1990 "W starym kinie: Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza" (LP, Muza SX-2920)

Najpopularniejsze piosenki

  • "Ach, śpij, kochanie (Dlaczego nie chcesz spać"; muz. Henryk Wars, sł. Ludwik Starski)
  • "Ach, te baby" (muz. Roman Palester, sł. J. Nell)
  • "Całuję twoją dłoń, madame" (muz. Ralph Erwin, sł. Andrzej Włast)
  • "Już taki jestem zimny drań" (muz. H. Wars, sł. J. Nell, L. Starski)
  • "Najcudowniejsze nóżki" (muz. H. Wars, sł. Jerzy Jurandot)
  • "O Key" (muz. H. Wars, sł. Konrad Tom, Edward Schlechter)
  • "Sex appeal" (muz. H. Wars, sł. E. Schlechter)
  • "Tyle miłości" (muz. H. Wars, sł. K. Tom)
  • ros. "Прощальная Песенка Львовского Джаза" (trans. "Praszczalnaja piosenka lwowskogo dżaza" - sł. G. Grigoriew) pol. "Pożegnalna piosenka lwowskiego jazzu", walc (po 1939) - wesja ros. "Tylko we Lwowie" (muz. H. Wars, sł. E. Schlechter),
  • "Tylko z tobą i dla ciebie" (muz. H. Wars, sł. J. Nell, L. Starski)
  • "Umówiłem się z nią na dziewiątą" (muz. H. Wars, sł. E. Schlechter)
  • "Zrób to tak" (muz. H. Wars, sł. J. Nell, L. Starski)